Kwas fitynowy, znany również jako heksafosforan inozytolu lub IP6, jest naturalnie występującym związkiem występującym w wielu produktach pochodzenia roślinnego, takich jak zboża, rośliny strączkowe i orzechy. Jego wzór chemiczny to C6H18O24P6, a numer CAS to 83-86-3. Chociaż kwas fitynowy jest przedmiotem debaty w społeczności żywieniowej, oferuje on pewne potencjalne korzyści, których nie należy przeoczyć.
Kwas fitynowyznana jest ze swoich właściwości przeciwutleniających. Usuwa szkodliwe wolne rodniki z organizmu i chroni komórki przed uszkodzeniami oksydacyjnymi. Już sam ten efekt może pomóc w zapobieganiu chorobom przewlekłym, takim jak nowotwory, choroby układu krążenia i choroby neurodegeneracyjne.
Dodatkowo wykazano, że kwas fitynowy ma właściwości przeciwzapalne. Wiadomo, że przewlekłe zapalenie przyczynia się do różnych schorzeń, w tym zapalenia stawów, cukrzycy i otyłości. Zmniejszając stan zapalny, kwas fitynowy może pomóc złagodzić objawy i poprawić ogólny stan zdrowia.
Kolejna zauważalna zaletakwas fitynowyjest jego zdolność do chelatowania, czyli wiązania minerałów. Chociaż ta właściwość była krytykowana za hamowanie wchłaniania minerałów, może być również korzystna. Kwas fitynowy tworzy kompleksy z niektórymi metalami ciężkimi, uniemożliwiając ich wchłanianie i zmniejszając ich toksyczne działanie na organizm. Dodatkowo ta zdolność chelatująca może pomóc w usunięciu nadmiaru żelaza z organizmu, co może być szczególnie korzystne dla osób cierpiących na takie schorzenia, jak hemochromatoza – zaburzenie genetyczne powodujące przeciążenie żelazem.
Kwas fitynowy zyskał również uwagę ze względu na swoje potencjalne właściwości przeciwnowotworowe. Kilka badań wykazało, że może hamować wzrost komórek nowotworowych i indukować apoptozę (programowaną śmierć komórki). Ponadto kwas fitynowy okazał się obiecujący w zapobieganiu rozprzestrzenianiu się raka na inne części ciała w procesie zwanym przerzutami. Chociaż potrzebne są dalsze badania w tej dziedzinie, te wstępne ustalenia sugerują, że kwas fitynowy może być cennym dodatkiem do strategii zapobiegania i leczenia raka.
Dodatkowo,kwas fitynowypowiązano ze zmniejszonym ryzykiem powstawania kamieni nerkowych. Kamienie nerkowe są częstą i bolesną chorobą spowodowaną krystalizacją niektórych minerałów w moczu. Wiążąc wapń i inne minerały, kwas fitynowy zmniejsza ich stężenie w moczu, zmniejszając w ten sposób prawdopodobieństwo tworzenia się kamieni.
Warto zauważyć, że chociaż kwas fitynowy ma wiele potencjalnych korzyści, kluczowy jest umiar. Nadmierne spożycie kwasu fitynowego, szczególnie w suplementach, może hamować wchłanianie niezbędnych minerałów, takich jak żelazo, wapń i cynk. Jest to szczególnie ważne dla osób z niedoborami składników odżywczych lub ograniczeniami dietetycznymi.
Aby złagodzić potencjalne działania niepożądane, zaleca się spożywanie produktów bogatych w kwas fitynowy w ramach zbilansowanej diety. Moczenie, fermentowanie lub kiełkowanie zbóż, roślin strączkowych i orzechów może również obniżyć poziomkwas fitynowypoziomu i zwiększają wchłanianie minerałów.
Podsumowując, chociaż kwas fitynowy jest tematem kontrowersyjnym, oferuje on pewne potencjalne korzyści, których nie należy przeoczyć. Jego właściwości przeciwutleniające i przeciwzapalne, zdolności chelatujące, potencjalne działanie przeciwnowotworowe i rola w zapobieganiu kamieniom nerkowym sprawiają, że jest to związek wart dalszych badań. Jednakże niezwykle ważne jest, aby spożywać kwas fitynowy z umiarem i jako część zbilansowanej diety, aby uniknąć zakłóceń we wchłanianiu minerałów. Aby w pełni zrozumieć zakres korzyści i potencjalnych wad, potrzebne są dalsze badania, ale na razie kwas fitynowy jest obiecującym naturalnym związkiem o szeregu potencjalnych korzyści zdrowotnych.
Czas publikacji: 6 września 2023 r